Nick J. Swarth | De napalmsessies (bundel/dvd, 2005)

DDT van de critici

de napalmsessies
dvd & dichtbundel

Nick J. Swarth
Tobias Delius
Steve Noble
Simon Heijdens

Uitgeverij IJzer
Muzieklab Brabant
ISBN 90 74328 76 8
bestel per mail | mobiel

Wat was er geworden van Marlows trip naar het hart van de duisternis als geestelijk vader Joseph Conrad diens vaartuig had voorzien van een lounge met een combo?
Anno 2005, een dikke eeuw na dato, meldt het combo zich alsnog. Het bestaat uit Steve Noble, draaitafels, en Tobias Delius, saxofoon. Uitgangspunt voor ‘de napalmsessies’ vormt de gelijknamige negendelige suite van Nick J. Swarth. Tastend in het hart van zijn persoonlijke huis-, tuin- en keukenduisternis laat hij zich meevoeren op een stroom van onheilspellende samples en tonen. De dvd ‘De napalmsessies’ vormt de neerslag van een zevental optredens in de herfst van 2003, waarbij het materiaal al improviserend werd ontwikkeld. Noble Delius Swarth werd daarbij terzijde gestaan door videokunstenaar Simon Heijdens. Voor de dvd ontwikkelde Heijdens het concept voor het derde beeldspoor. Hij zond 21 kunstenaars twee willekeurige regels uit de tekst, bedoeld om te fungeren als begin- en eindpunt voor een naar eigen inzicht in te vullen filmische bijdrage, geïnspireerd op de betreffende regels. Zonder op de hoogte te zijn van de tussenliggende tekst slaan de 21 deelnemers een visuele brug tussen beide regels. De verbeeldingen gaan aldus hun eigen weg, maar ontmoeten elkaar doordat de slotzin van de ene verbeelding de beginzin van de volgende is. Het resultaat is een visuele estafette, een lofdicht op het toeval.

top

‘de napalmsessies’ | fragment

vi. In die dagen…

             In die dagen woonde ik aan het einde
van een trap in kleine kale ruimtes –
             rood: Huey Walker was a major figure
in the protest movement
             groen: Na los, gib mir deine Karte
De stoet ja de stoet
             ik reed op een varken in die dagen
biggelend in die dagen
             confectiepoten, spekglad zeil –
Welkom.
             Steek kaart in.
             Zult gij mij kussen waar ik woon?

	Er is een Tilburgse Johnny the Selfkicker opgestaan! Brabants Dagblad 281204

top

Het geheel is zeker en vast
indrukwekkend en wekt de zin op
om het werk ook eens live mee te
maken.
Het zou zeker niet misstaan op
het jaarlijkse Kraakfestival
in Hasselt.
* Gonzo Circus, april 2005

Unfortunately neither text, nor music nor video could impress me very much. Everything, save for the poetry of which I have not much knowledge, sounded a bit second hand, the music, the images and the recitation. I wonder for whom this was made. The people who saw the concert/performance? Maybe spend some excess government money? As an outsider to this, I could see little reason for this documentation. * Staalplaat.com

top

Swarth maakt het de kijker, luisteraar niet gemakkelijk. Wie het klassiek romantische beeld koestert van de dichter als lieflijke bard, kan beter een gezellig bundeltje kopen dan deze dvd. Maar wie kunst wil, die de gebaande paden mijdt en morrelt aan onze moraal en zekerheden, moet 'de napalmsessies' beslist bekijken. Simon Heijdens heeft de mogelijkheden van de dvd goed benut. De kijker, luisteraar kan zappen over drie dvd-kanalen, die beurtelings de dichter, de teksten of de beeldende kunst tonen. Het maakt 'de napalmsessies' tot een bombardement op de zintuigen, waarin grappige, verontrustende en poetische beelden elkaar afwisselen.
* Brabants Dagblad 030505

Soms is Swarth niet eens te verstaan maar vormt zijn stem een geluid dat zich verhoudt tot de andere klanken als de nu eens vage dan weer vlijmscherpe beelden van geprojecteerde teksten tot de andere opnames. Heijdens weet hoe hij de kijker moet fascineren. (...) Burleske humor, associaties, typografische experimenten, talloze verwijzingen naar andere culturen en genres, meertalige teksten, een vrije vorm en invloeden van de modernste media zijn de kenmerken van Swarths poëzie, die daarmee tot de meest vernieuwende in ons staalgebied gerekend moet worden (...)
Swarth is duidelijk meer geïnteresseerd in processen dan in producten. Zijn rusteloze regels, die bij elke lezing andere verbanden aangaan, zouden wel eens karakteristiek voor de eerste literaire decade van deze nieuwe eeuw kunnen zijn. ‘De napalmsessies’ zijn in elk geval een absolute aanrader voor wie gelijke tred met de poëtische ontwikkelingen wil houden!
* Haagse Courant april 2005

Napalm maakt benzine stroperig en brandt zich overal een weg door. Boomschors, mensenhuid, baksteen. Napalm brandt door tot op het bot. Geen basis voor vrolijke liedjes dus, maar zeer geëigend voor schrijnende poëzie. Woordkunst van dat kaliber is de Tilburgse dichter Nick J. Swarth echter op het lijf geschreven. Hij baseerde er zelfs een suite op: de napalmsessies.
Swarth is wat je noemt geen doorsnee dichter, maar een performer. Een schrijver die zich ook op het podium laat gelden, misschien nog wel het sterkst daar. Hij ratelt en oreert, fluistert en schmiert, blaft en hijgt zijn woorden de wereld in. Met humor dat wel, maar ook schaamteloos eigengereid en soms onnavolgbaar. Om woordelijk begrijpen is het Swarth dan ook lang niet altijd te doen. Soms kun je hem even volgen, roepen zijn zinsneden herkenbare werelden op, dan weer raak je de draad kwijt in klanken en tonen, verzuipen de associaties in golven van duister geluid.
Is Swarths poëzie van zichzelf al rijk gelaagd en veelzijdig, liefst zoekt hij ook nog samenwerking met andere muzikanten en kunstenaars. Voor een serie concertante uitvoeringen van de napalmsessies vond hij geestverwanten in saxofonist Tobias Delius, slagwerker en turntable-specialist Steve Noble en vormgever Simon Heijdens. Met zijn vieren bouwden zij Swarths talige sessies uit tot totaaltheater, dat zij eerst live uitvoerden en nu gevangen hebben op een dvd, verdeeld over vier sporen: één voor het geluid, de andere drie voor beeld. Daarop figureren naast de letterlijke tekst opnames van de concerten die de dichter en muzikanten gaven en een reeks van 21 speciaal bij flarden tekst gemaakte beeldcollages.
Vooral deze visuele associaties – die alleen zijn waar te nemen als je tijdens het kijken vakkundig en veelvuldig gebruik maakt van de angle-toets op je afstandsbediening – tillen de dvd boven de geijkte concertregistratie uit. Soms getekend dan weer gefilmd, schieten er beelden over het scherm, om weer te verdwijnen voor je weet wat je zag. Als verborgen verleiders verschuilen ze zich achter de dichter en de muzikanten om zich af en toe onverwacht te laten zien.
Voor deze carrousel van beelden wist Heijdens de meest uiteenlopende kunstenaars, ontwerpers en architecten te bewegen een bijdrage van enkele seconden te leveren. Van bekende Nederlanders als Jurgen Bey, Cynthia Hathaway en Edwin Vollebergh tot minder bekende buitenlandse talenten als Hulda Helgadottir, Mats Bigert en Onkar Singh Kular. Hun visioenen – van een graskauwende koe en koppeltjeduikelende kinderen op een bed tot een boom in de mist en een meisje in het bos zwierend met een roofvogel – bieden doorkijkjes die heel wat verder reiken dan de poëzie en de muziek die je hoort. Soms ritmisch als de beat die Noble uit zijn draaitafels pulkt, dan weer hortend en stotend als de knarsende tonen uit Delius’ sax slaan de beelden prikkelende bruggetjes die reiken tot ver buiten je zintuigen. En omdat het om fragmenten gaat, om snel wisselende shots, lijkt het of je telkens nieuwe dingen ontdekt: nieuwe klanken, nieuwe beelden, nieuwe zinnen…
Er is bij deze Napalmsessies dan ook geen sprake meer van onderdelen, maar van een geheel, een optelsom, die altijd meer is. Voeg daarbij de prachtige uitgave van de tekst in vleeskleurige dundruk en je hebt een bijzondere brandbom vol beeld en geluid."
* Tubelight 40, oktober 2005

top